Đeo khẩu trang, vệ sinh vùng mũi họng, uống nhiều nước… giúp bảo vệ đường hô hấp, phòng tránh bệnh trước khói, bụi, tác nhân gây ô nhiễm.

Từ đầu tháng 12, chất lượng không khí Hà Nội luôn ở mức xấu, thời tiết đặc trung khô hanh, ít mưa làm gia tăng bụi mịn. Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội cảnh báo mọi người hạn chế tối đa hoạt động ngoài trời, hạn chế đốt rác và giảm đun nấu bằng than tổ ong, huyện ngoại thành không đốt rơm rạ để hạn chế ô nhiễm.

Không khí ô nhiễm dẫn đến nguy cơ các bệnh đường hô hấp gia tăng. Bác sĩ Lê Hoàn, Phó trưởng khoa Nội tiết – Hô hấp, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, cho biết cơ quan hô hấp là bộ phận chịu nhiều ảnh hưởng nhất do tác động của bụi mịn. Khi vào cơ thể, bụi mịn sẽ xâm nhập vào đường thở, gây tổn thương niêm mạc khí quản, phế quản. Bụi mịn có thể đi sâu vào các phế nang, nơi tận cùng của cơ quan trao đổi khí, làm viêm, xơ hóa phế nang dẫn đến nhiều bệnh lý về hô hấp.

“Bệnh rất thường gặp, nhất là nhóm có sức đề kháng yếu như trẻ nhỏ, người già, phụ nữ mang thai”, bác sĩ cho hay. Tiếp xúc ngắn hạn, bụi mịn có thể là tác nhân khởi phát các đợt cấp của bệnh lý hô hấp mạn tính, đặc biệt với người có tiền sử mắc bệnh hen, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, hoặc các bệnh lý viêm mũi xoang dị ứng… Tiếp xúc lâu dài, bệnh diễn biến phức tạp, gây các bệnh phổi mạn tính.

Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), ô nhiễm không khí là “kẻ giết người thầm lặng”. Ước tính có khoảng 30% các trường hợp tử vong do ung thư phổi có liên quan đến ô nhiễm không khí. Riêng đối với bệnh lý hô hấp, bệnh nhân bị ảnh hưởng sẽ nhiều hơn, khoảng 43% các trường hợp tử vong do các bệnh lý hô hấp có liên quan đến ô nhiễm không khí.

Bác sĩ Cao Minh Thành, Trưởng khoa Tai Mũi Họng, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, nói mũi là bộ phận đầu tiên trong hệ hô hấp tiếp xúc với môi trường. Bụi mịn nhỏ li ti trong không khí gấp 7 lần quy chuẩn cho phép, mũi khó lọc sạch được hết nên dễ viêm nhiễm khi thời tiết bị ô nhiễm. Trong đó, viêm xoang là bệnh lý thường gặp nhất, tiếp đó là đau rát họng, sổ mũi, nghẹt mũi và bệnh lý về tai gia tăng.

Ô nhiễm không khí còn khiến cơ thể dễ bị bội nhiễm, tạo điều kiện cho vi khuẩn gây bệnh phát triển dẫn đến viêm phổi hoặc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính ở người già; bệnh hen, viêm tiểu phế quản, dị ứng, suy hô hấp ở trẻ nhỏ.

Ngoài nhóm nguy cơ cao, người tập thể dục buổi sáng cần đặc biệt chú ý vì tiếp xúc trực tiếp với bụi mịn lại không thể đeo khẩu trang, nhiều khi không thể phân biệt là sương mù hay bụi mịn, dễ dẫn đến viêm nhiễm đường hô hấp. Để đảm bảo an toàn, nên tập trong nhà để đảm bảo đề kháng, tránh nguy cơ tiếp xúc với bụi mịn.

Theo bác sĩ Hoàn, do ảnh hưởng Covid-19, người dân có ý thức đeo khẩu trang khi ra đường hơn, giao thông đỡ tắc đường hơn nên lượng bệnh nhân nhập viện do bệnh hô hấp thấp hơn các năm. Tuy nhiên, để chủ động phòng ngừa, người dân cần đảm bảo vệ sinh cá nhân, ăn chín uống sôi, che miệng khi hắt hơi, đeo khẩu trang, giữ ấm cơ thể, ăn uống đủ chất, tiêm vaccine phòng bệnh. Hạn chế lưu thông vào những lúc đường đông, tránh khu vực thường bị ô nhiễm như khu công nghiệp, đường cao tốc. Lựa chọn sống nơi thoáng nhất có thể, nhiều cây xanh càng tốt để hạn chế ô nhiễm.

Trẻ em có sức đề kháng yếu, hệ tai mũi họng dễ mẫn cảm và dị ứng nên ăn uống đầy đủ dưỡng chất, uống nhiều nước, tránh tiếp xúc môi trường bụi bẩn khói thuốc. Tạo thói quen vệ sinh mũi họng hàng ngày.

Tập luyện thể dục phù hợp, nâng cao sức khỏe, cải thiện sức đề kháng. Hạn chế tập lúc sáng sớm hay tập luyện quá sức để tránh nguy cơ nhiễm lạnh hoặc đột quỵ.

Trường hợp bạn bị ho hoặc cúm cần uống nhiều nước, súc miệng bằng nước muối sinh lý, ngậm thuốc để giảm đau và ngứa họng. Có thể tham khảo các bài thuốc từ thiên nhiên như mật ong, cam thảo để giảm dần triệu chứng viêm họng. Tuân thủ khuyến cáo của bác sĩ, không tự ý uống thuốc dẫn đến kháng thuốc và tác dụng phụ. Nếu tuân thủ đầy đủ, bệnh có thể tự khỏi sau ba đến năm ngày.

Nguồn: VNEXPRESS